NEPTUNE – Noordzee energieplan voor de transitie naar duurzame wind energie
De ontwikkeling van hernieuwbare energie en in het bijzonder windenergie heeft ervoor gezorgd dat offshore wind steeds kosteneffectiever wordt, maar dat er ook steeds grotere windparken gebouwd worden, die bovendien verder van het bestaande netwerk geplaatst worden. Het transport van deze windenergie naar de eindgebruiker neemt hierdoor een steeds belangrijkere rol waarvoor de traditionele wisselstroomtechnologie niet langer aan alle eisen voldoet. Het NEPTUNE project onderzoekt daarom de ontwikkeling van het toekomstige Europese elektriciteitsnet voor windenergie op zee.
Ontwikkelingen in offshore wind vinden snel plaats, met meer dan 12 GW geïnstalleerd aan het einde van 2016[1] in Europa. Deze geïnstalleerde capaciteit zal naar verwachting de komende decennia toenemen, met een verdrievoudiging in 2020.
Om het volledige potentieel van offshore windparken te ontsluiten, zijn nieuwe transmissietechnologieën zoals hoogspanningsgelijkstroom (HVDC) noodzakelijk. In vergelijking met de eerste offshore-systemen bevinden de locaties van nieuwe windparken zich immers op grotere afstanden en is hun geïnstalleerde capaciteit groter. Bijgevolg zijn conventionele radiale verbindingen die gebruik maken van AC-kabels bij lagere spanningen (150 kV) niet langer een technisch haalbare optie en moet HVDC in beide point-to-point-verbindingen of offshore meshed netten worden gebruikt.
Vooraleer dit net gebouwd kan worden, moeten eerst een aantal uitdagingen worden aangepakt. Het onderzoeksvoorstel van het NEPTUNE project focust daarom op drie assen:
- Planning van de uitrol van het netwerk op een kostenefficiënte en betrouwbare manier,
- Betrouwbare beveiliging om schade of netuitval door fouten te voorkomen,
- Controle van de omvormers in het net voor een stabiele werking.
Het NEPTUNE project vormt op deze manier een essentieel element om België in de volgende decennia klaar te maken voor een verdere uitrol van windenergie op zee. Bovendien vormt het project een logische volgende stap na de bouw van het stopcontact of ‘modular offshore grid’ op de Noordzee door Elia, ook zopas goedgekeurd door de ministerraad.
Het project zorgt, naast de nieuwe ontwikkelingen, mee voor de uitbouw van de noodzakelijke kennis in deze sector, die nu reeds goed is voor 15000 werknemers in België. Het project zal uitgevoerd worden onder leiding van prof. Dirk Van Hertem van EnergyVille/KU Leuven, in samenwerking met zijn collega’s prof. Jef Beerten en prof. Erik Delarue.
Naast Neptune werden nog twee projecten goedgekeurd: EPOC 2030-2050 en BREGILAB.
[1] Wind Europe offshore wind industry key trends and statistics https://windeurope.org/about-wind/statistics/offshore/european-offshore-wind-industry-key-trends-and-statistics-2016/