ENPERAS: Digitale duurzaamheidsbeoordeling voor de bouwsector

Al in 2014 werden de minimale vereisten waaraan EPD’s moeten voldoen ingeschreven in de Belgische wetgeving. Zo moeten ze zijn gebaseerd op een degelijke levenscyclusanalyse (LCA). Daarin is bijvoorbeeld de milieu-impact van grondstoffen meegenomen, het water- en energieverbruik, de CO2- uitstoot en andere luchtemissies, de productie van afval maar ook het effect op de menselijke gezondheid (voor bouwvakkers maar ook voor gebruikers van gebouwen) en het benodigde transport. Dat laatste aspect is niet onbelangrijk: zo zijn lokaal geproduceerde bouwproducten te verkiezen boven producten die moeten aangevoerd worden van de andere kant van de planeet. De resultaten van die analyse worden samengebracht in een EPD en vervolgens gevalideerd door een onafhankelijke derde expert. Finaal wordt de EPD opgeladen in een publieke database, in België beheerd door de federale overheid.

Fabrikanten van bouwproducten hebben er dus alle voordeel bij als ze de (liefst beperkte) milieu-impact van hun producten met een EPD kunnen aantonen. Daarvoor kunnen ze sinds kort terecht bij de gloednieuwe spin-off van EnergyVille en VITO, Enperas. Die ontwikkelt software waarmee bedrijven zélf een LCA kunnen maken en concreet de milieukosten becijferen. De resultaten van de LCA vormen de basis van een EPD, waarmee bedrijven hun klanten nauwkeurige en gecertificeerde informatie kunnen aanbieden over de milieu-impact van hun producten. ‘De LCA en de beoordeling van de ecologische voetafdruk van een product was tot nu erg tijdrovend’, zegt Luc Plancke, CEO van Enperas. ‘Door het hele proces te digitaliseren hebben we enorm veel tijd gewonnen. Daardoor kunnen bedrijven nu snel hun hele productgamma afdekken.’

Bedrijven krijgen met de Enperas-software ook een krachtig middel in handen om beter zicht te krijgen op de ecologische voetafdruk van hun producten. Door in simulaties parameters te veranderen kunnen ze ontdekken hoe hun bedrijfsvoering duurzamer kan worden gemaakt. Die verduurzamingsoefening beperkt zich niet tot de eigen activiteiten maar kan de hele levenscyclus overspannen. Plancke: ‘Bij zo’n oefening kan iedereen binnen het bedrijf met onze software aan de slag: van de aankoper die verschillende leveranciers ten opzichte van elkaar beoordeelt over de productmanager die duurzame aanpassingen aan een product doorvoert tot de verantwoordelijke voor het afvalbeheer.’ Behalve voor software kunnen bedrijven bij Enperas trouwens ook voor advies omtrent verduurzaming van bouwproducten terecht.

Naast aan de Europese regelgeving moeten EPD’s voldoen aan strikte nationale wetgeving rond duurzaamheidscertificaten voor bouwproducten, en die is in elk land anders. Een van de troeven van Enperas is dat haar software daarmee rekening houdt en deze nationale toetsing eenvoudig kan omrekenen met een enkele muisklik. Zo kunnen resultaten voor België bijvoorbeeld onmiddellijk worden omgezet naar resultaten voor Frankrijk, waardoor het product in kwestie kan worden beschreven vanuit de desbetreffende markt. De toenemende marktvraag naar deze landspecifieke resultaten is trouwens de voornaamste reden waarom de spin-off werd opgestart. ‘Onze focus hierop maakt ons absoluut uniek en laat ons toe de ecologische voetafdruk van een product te valoriseren voor onze klanten’, zegt Plancke.

De beslissing voor de creatie van deze spin-off vanuit activiteiten van EnergyVille/VITO. werd al in September 2019 genomen. Vorig jaar werd de structuur dan op poten gezet en werden investeerders aangetrokken. ‘Die tijd heb je nodig om goed uit de startblokken te kunnen schieten’, zegt Bart Swaelens, hoofd tech transfer bij VITO. Sinds de verzelfstandiging van Enperas blijft VITO aandeelhouder van het bedrijf, dat intussen vier medewerkers telt.