oPEN Lab – voortrekker van de transitie naar energiepositieve wijken
oPEN Lab is een project dat gefinancierd wordt in het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 van de Europese Unie. Onder de coördinatie van VITO en EnergyVille werken 33 partners uit 7 landen samen aan de heropwaardering van stedelijke gebieden in heel Europa om de overgang naar energiepositieve wijken te versnellen. De activiteiten zullen plaatsvinden op de drie demonstratiesites in Genk (België), Pamplona (Spanje) en Tartu (Estland).
Doelstellingen
Het oPEN Lab-project wil reproduceerbare, commercieel levensvatbare oplossingspakketten identificeren en demonstreren die het mogelijk maken energiepositieve gebouwen en -wijken te realiseren.
“De Europese Unie streeft ernaar om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Dit vereist een volledige decarbonisatie van bestaande gebouwen. Een prioriteit moet zijn om onze bestaande gebouwen en buurten opnieuw te ontwerpen en aan te passen en tegelijk een positieve impact op de samenleving te hebben. Het oPEN Lab-project zal aan deze doelstelling bijdragen door de haalbaarheid aan te tonen van veelbelovende technologieën, processen en sociale innovaties die leiden tot energiepositieve gebouwen en buurten, en zo de weg vrijmaken voor implementatie op grotere schaal”, benadrukt Sylvain ROBERT, projectmanager bij het Europees Uitvoerend Agentschap voor Klimaat, Infrastructuur en Milieu.
Geïntegreerde, participatieve en wijkgerichte benaderingen
Het oPEN Lab project zal een geïntegreerde, participatieve en wijkgerichte aanpak demonstreren door drie open innovatieproeftuinen te implementeren in Genk (België), Pamplona (Spanje) en Tartu (Estland), waarbij:
- De geïntegreerde aanpak combineert een duurzaam gebouwontwerp afgestemd op de lokale context in Genk, Pamplona en Tartu, met naadloze industriële renovatieworkflows, hernieuwbare energieopwekking gecombineerd met energieflexibiliteit, inclusieve energieopslagsystemen, stedelijke servicefaciliteiten, een slimme exploitatie, levenscyclusdenken en circulariteit;
- De participatieve aanpak is gebaseerd op een benadering waarbij de industrie, overheid, academische wereld en deelnemers uit Genk, Pamplona en Tartu samenwerken om samen veranderingen te creëren en te stimuleren die veel verder gaan dan wat een organisatie of persoon alleen zou kunnen doen;
- De wijkgerichte aanpak maakt een analyse mogelijk die leidt tot het ontwerpen en implementeren van de meest optimale renovatie- en technologiebenaderingen voor een koolstofvrij gebouwenbestand, en dit vanuit een geïntegreerd perspectief. Deze benadering leidt tot een vermindering van de bouwkosten en -tijd, vergemakkelijkt de bundeling van financiering, vermindert de lasten voor de bewoners en maakt de uitrol van nieuwe diensten mogelijk (bv. comfort als dienst).
“De proeftuinen van oPEN Lab zullen uitgroeien tot innovatie-hotspots waar innovatieprocessen, -technologieën en -diensten worden getest en gevalideerd in reële gemeenschappen en omgevingen, gedurende de looptijd van het project en daarna”, aldus Maarten De Groote, projectcoördinator van oPEN Lab.
De wijken en regio’s waarop dit project zich richt, worden allemaal gekenmerkt door een geschiedenis van economische achteruitgang die heeft geleid tot een slechte staat van het gebouwenbestand, dat een positieve transformatie nodig heeft. Daarom hebben de beoogde gebieden een sterk reconversiepotentieel met een grote mogelijke bijdrage aan het Europees herstelplan 3. De context, uitdagingen en mogelijkheden van elke wijk zijn verschillend, maar samen vertegenwoordigen zij een groot deel van de Europese steden en stedelijke gebieden in heel Europa.
Consortium
33 partners uit 7 landen (België, Estland, Duitsland, Griekenland, Nederland, Spanje, Zwitserland)
Dit project werd gefinancierd door het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie Horizon 2020 van de Europese Unie onder subsidieovereenkomst ID: 101037080
